Vài cảm nhận khi đọc bài thơ "Bạn quan" của Đặng Xuân Xuyến- Đổ Huy Tấn

       Bạn thân xa nhau lâu ngày gặp lại, người ta thường ôn lại những kỷ niệm vui buồn nhưng trong sáng và đẹp đẽ về một thuở gắn bó bên nhau. Nhưng lại có một tình bạn thân giữa hai người, mà thằng học giỏi không sống thủ đoạn thì làm dân quèn, thiếu cơm rách áo. Thằng học ngu, biết nịnh nọt cúi luồn nhờ có tiền mua được chức tước lên quan mà kiếm bổng lộc bạc vàng, trở thành người gọi là “quyền cao, giầu có”, thành ra cuộc gặp gỡ của họ nơi chôn nhau cắt rốn lại là cái cớ để nổ ra cuộc vạch mặt chỉ tên những bất công xã hội đang ấm ức trong lòng mỗi kẻ. Những tưởng chỉ kẻ thua thiệt mới buồn, mới đau, mới mượn rượu để nói ra lòng mình cho thỏa. Nào ngờ kẻ nhờ làm quan mà giầu có, nói có người phải nghe, đe có người sợ, thế mà cũng mượn hơi men “giả tỉnh giả say” để có cớ lôi tuột những mưu mô giả trá của một xã hội đang thịnh hành, đang phân hóa, đang làm đảo lộn hết đạo đức, nhân cách làm người, dù chỉ giới hạn bằng những lời bộc bạch, tâm sự của họ:


      Một điều hiện thực về thói đời khi vui thì vỗ tay vào, hết lộc thì thở ra những lời ai oán vụn vặt mà không biết rằng chính cái đó đã phơi bày nhân cách giả dối của chính mình. Một hiện thực nữa cũng làm ta quan tâm qua cuộc nói chuyện của họ trong cuộc rượu, đó là dù làm quan có chức quyền, giàu có hay làm dân quèn ngu ngơ, nghèo túng thì khi nhìn lại đời mình họ đều thấy nhục, chưa thấy xứng kiếp người, tự mình thấy mình như kiếp vịt, kiếp chó… “Đời đã chó/ Quan trường càng chó”. Kẻ "quan tham" trong bài thơ này, dù sao cũng vẫn còn chút nhân cách của một con người.

      Những hiện thực xã hội đang diễn ra trước mắt ta mà không thể giả điếc, giả mù bỏ qua được đó là:


      Tình trạng đạo đức xã hội đã xuống cấp một cách nghiêm trọng, sự dối trá đã đến mức ngang nhiên, tràn lan trong xã hội. Kẻ “bút nô” suốt đời chỉ viết "tụng ca" thì lên ngôi, người dám nói thật cái xấu, cái ngu dốt, cái sai lầm... ra thì thường gặp rủi ro, dễ bị quy chụp. Có lẽ chưa có bao giờ tình người lại đến mức tồi tệ như bây giờ. Nhà thơ Bùi Minh Quốc đã phải thốt lên:


      Bài thơ “Bạn quan” là một cuộc rượu giữa hai người bạn đãi nhau mà sao có ít vị ngọt bùi, nhiều cay đắng tình thân, tuy là của riêng họ, nhưng lại làm người đọc động tâm, nghĩ suy về những năm tháng đời người thật ít điều vui, ít tình thân thiện và gần như không còn thứ tình cảm tri kỷ:


      Thời đại ta đang sống những hiện thực là vậy! Thật cảm phục tác giả Đặng Xuân Xuyến, chắc Anh rất trăn trở cho tình người sẽ sao đây? Mà gửi tâm sự của lòng mình vào thơ cho vơi đi nỗi ấm ức…

--------------------------------------
Xin mời đọc thêm cùng chủ đề:
- Đọc bài thơ "Bạn quan" của Đặng Xuân Xuyến- Chữ Văn Long
- Thơ về rượu hay nỗi buồn riêng mình và nỗi buồn nhân thế của nhà thơ Đặng Xuân Xuyến? Nguyễn Bàng